Neposredni (direktni proez) koji s egeneralno propisuje na godišnjoj osnovi na dohodak fizičkih i (pravnih) osoba, mada se za pravne osobe obično koristi termin dobit (v. porez na dobit). Većina zakona taksativno nabraja stavke koje s esmtraju dohotkom za potrebe oporezivanja. Može biti progresivan, što znači da stopa poreza s porastom dohotka. Alternativno, za oprezivanje dohotka može biti propisana proporcionalna stopa. U BiH regulišu zakoni u Federaciji BiH („Članak 9. Porez na dohodak plaća se po stopi od 10%.“), Republici Srpskoj (Član 4: „(1) Godišnji dohodak do iznosa kojeg čini 12 najnižih plata utvrđenih Opštim kolektivnim ugovorom, se ne oporezuje. (2) Na godišnji dohodak preko iznosa iz stava 1. ovog člana do iznosa od četiri prosječne godišnje neto plate u prethodnoj godini, prema podacima nadležnog organa za statistiku Republike Srpske, primjenjuje se poreska stopa od 10%. (3) Na godišnji dohodak iznad iznosa iz stava 2. Ovog člana primjenjuje se poreska stopa od 15%“) i Brčko distrikta (Član 10 1) Porez na dohodak iznosi 10% porezne osnovice u skladu sa l. 8 ovog zakona.) Odredbe zakona regulišu ko se smatra poreskim obveznikom, šta je poreska osnovica, itd.